Fa ya cuatro anyadas que escribié o Manifiesto a la Nación Aragonesa como expresión de patriotismo aragonés cara o nuestro Diya Nacional de San Chorche, hue torno a fer un atro manifiesto ista vegada en a nuestra luenga, a luenga propia d'Aragón, l'aragonés.
Charrando en aragonés, ni LAPAPYP ni fablas, aragonés, como luenga nuestra que ye, de la quala sentir-nos orgüellosos, luenga romanica tan antiga como tantas atras luengas ibericas (castellano, catalán, galego, asturianu) y por la quala levamos luitando muitas anyadas, especialment os movimientos en esfensa de l'aragonés y asociacións como Nogará que ista anyada ya fa 25 anyadas luitando por a nuestra luenga. Un legau y poder que tiene que fer honra porque ye una luenga viva encara pero en risque y tenemos que protecher-la porque ye de nusatros, tanto como a resta d'o nuestro patrimonio y me risco a dicir que encara más important pues como Antropologo puedo afirmar que a luenga ye o principal (que no l'unico) elemento definitorio d'una cultura, charrar, pensar son afers culturals.
A la finitiva uno d'os nuestros elementos definitorios como pueblo pero bi'n ha más como una gran historia, una historia que dende Madrit y Barcelona mos quieren negar, mos quieren manipular, a Historia de lo que estió lo Reino d'Aragón naxiu en o nueno sieclo y que s'espardillaría dende os Perineos dica as Vals de l'Ebro y o Xalón ta luego adchuntar os condaus orientals creyando a Corona d'Aragón cuyo Sinyor no yera atro que o Rei d'Aragón que pasaría a estar tamién Rei de Valencia, Mallorca, Napols y Cecilia, Duque de Athenas y Neopatria, Marqués de Provenza, Conde de Barcelona, Urgel y Rosellón y Sinyor de Montpellier. Todo un legau que durante sieclos s'expardilló por tot o Mediterraneo estando una d'as mayors potencias meyebals d'Europa y creyando un sistema de libertatz y dreitos muito adebantau a ixa epoca, con o suyo Chusticia Mayor, os suyos Fueros, do se diciba que "antis yeran Leis que Reis". Tenemos tamién que sentirnos orgüellosos d'ixa historia y combatir con rasmia a os catalanistas que la quieren manipular fablando de "Corona Catalano-aragonesa" y de reis que se diciban Chaime u Pere, catalanistas que ni nos reconoxen como nación y que no quieren atra cosa que absorver-nos en o suyo proyeuto pancatalanista pero tamién con os espanyolistas que fablan d'ixa "Unidat de Destino" d'a "Nación Espanyola".
Una herencia como pueblo que tiene as suyas propias Leis, o Dreito Zebil Aragonés y o Chusticia, que tiene marcadas tradicións y expresións culturals conoxidas dillá d'as nuestras mugas, fiestas como os Carnavals de Bielsa u os Meyevals de Teruel, gastronomia con buenos alimentos como lo Pernil de Teruel, lo Vin de Carinyena, a Trufa de Sarrión u l'aceite d'o Baxo Aragón, mosica y dances tradicionals dende Cetina dica Uesca, paisaches como lo nuestro Perineo, lo Moncayo, lo Mayestrau y chents como Goya, Labordeta, Ramón y Cajal, Costa, Buñuel, Amparo Poch y tantos atros que fación a nuestra historia y tanta chent de l'Aragón de hue que cal que contine con o suyo legau ta que a la fin, bel diya, veigamos una tierra que i meta libertat.
Tantas y tantas cosas de las que sentirnos orgüellosos, de sentirnos chuníus y fuertes como pueblo, pues un pueblo fuerte, que siente firme a suya identidat como nación, que sabe esfender lo que ye suyo, que no s'avergonya de lo que ye, que sabe dende do en viene y dica do en va, ye un pueblo con futuro. Fa unos diyas o Menistro d'Hacienda abentó una atra enrestida cara Aragón marginándola una atra vegada, aproveitando que ye una rechión menos fuerte que atras, cusirando millor a atras rechións que a la nuestra y tot porque dende fa tiempo mos han domau ta que seigamos docils y susmesos, ta que tiengamos baxa autoestima y no mos rebelemos a Madrit. Si esfendésemos os nuestros dreitos y teniésemos o sentiu de país que tienen os nuestros vecins vascos u catalans, un atro gallo mos cantaría, no se metería tan furo o Menistro quan mos en viene con retalladas.
Porque somos una Nación, solidaria pero que tiene que valorar más lo suyo, que no tiene que envidiar a denguna atra, que no puede ixuplidar lo que estió y lo que ye ta que pueda estar-ne, que no puede continar dexando perder chents y paisaches. Chuntos podremos conseguirlo, chuntos como quan luitamos por l'Autonomía u cara o Trescole, baxo un mesmo sinyal, quatro barras royas sobre fondo amariello, a nuestra quatribarrada. ENTALTO ARAGÓN!
No hay comentarios:
Publicar un comentario